Vay tiền hoặc tài sản có giá trị để sử dụng cho mục đích như có vốn để làm ăn; tiền cho sinh hoạt hàng ngày; mua tài sản có giá trị như nhà, đất đai, oto; đầu tư tài chính;…Bên cho vay và bên vay sẽ cam kết với nhau những thỏa thuật được ghi rõ ràng trong hợp đồng vay mượn. Các bên tham gia sẽ có trách nghiệm và nghĩa vụ tuân thủ theo những thỏa thuận đó. Lãi suất cũng được viết trong hợp đồng và đây là một trong những điều quan trọng nhất. Lãi suất chỉ được trong một mức cho phép của Pháp luật quy định nếu không sẽ phạm vào tội cho vay nặng lãi. Vậy tội đó là gì? Hãy cùng Luật Quảng Ninh tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Quy định về lãi suất
Căn cứ theo điều 468, Bộ luật dân sự về lãi suất như sau:
1. Lãi suất vay do các bên thỏa thuận.
Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20%/năm của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác. Căn cứ tình hình thực tế và theo đề xuất của Chính phủ, Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định điều chỉnh mức lãi suất nói trên và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Trường hợp lãi suất theo thỏa thuận vượt quá lãi suất giới hạn được quy định tại khoản này thì mức lãi suất vượt quá không có hiệu lực.
2. Trường hợp các bên có thỏa thuận về việc trả lãi, nhưng không xác định rõ lãi suất và có tranh chấp về lãi suất thì lãi suất được xác định bằng 50% mức lãi suất giới hạn quy định tại khoản 1 Điều này tại thời điểm trả nợ.
Như vậy lãi suất cho vay sẽ được hai bên thỏa thuận với nhau nhưng không được vượt quá 20%/năm tức là không được vượt quá lãi suất 1,666667% số tiền vay trên một tháng. Ví dụ nếu số tiền vay là 100 triệu vnd thì lãi suất 1 tháng không được quá 1,666667 triệu hay không được quá 20 triệu một năm.
Còn trong trường hợp trong hợp đồng không có điều khoản nào nhắc đến lãi suất của giao dịch vay mượn thì mặc định lãi suất sẽ tính là 10%/năm, tức 0,833333%/tháng.
Tội cho vay nặng lãi
Tuy theo điều 468, Bộ luật dân sự trường hợp lãi suất theo thỏa thuận mà cao hơn 20%/năm thì không có hiệu lực nhưng vẫn nhiều đối tượng vẫn thực hiện giao dịch với lãi suất cáo hơn mức lãi tối đa và thu lợi bất chính. Nếu mức thu lợi bất chính đó bằng hoặc hơn với mức quy định của pháp luật thì xem xét vào tội cho vay nặng lãi. Bộ luật dân sự quy định tội cho vay nặng lãi như sau:
Điều 201. Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự
1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
2. Phạm tội thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Như vậy nếu lãi suất cao gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất (20%/năm) tức là 100%/năm thì được coi là cho vay nặng lãi. Tùy thuộc vào số tiền thu lợi bất chính mà mức phạt sẽ tăng dần lên từ 50 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, có thể bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.
Kết luận
Bài viết trên đây giới thiệu đến bạn đọc về quy định lãi suất mà nhà nước ban hành và tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự. Nếu bạn có thắc mắc gì hãy để lại câu hỏi tại phần bình luận bên dưới, chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp chúng.
Câu hỏi thường gặp
Hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.
Cải tạo không giam giữ là hình phạt này không buộc người bị kết án phải cách li khỏi xã hội, mà được giao cho cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội giám sát, giáo dục nhằm phát huy vai trò của quần chúng nhân dân tham gia vào việc cải tạo, giáo dục người phạm tội.