Hiện nay, chứng khoán là một thị trường, lĩnh vực đầu tư ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Những người tham gia vào lĩnh vực đầu tư này dù mới bắt đầu hay đã có kinh nghiệm thì đều sẽ phải có những kiến thức cơ bản về chứng khoán. Vậy hiện nay, thị trường giao dịch phi tập trung là gì? Loại hình này có những ưu, nhược điểm gì? Có nên đầu tư hay không? Hãy cùng Luật sư Quảng Ninh tìm hiểu chi tiết về vấn đề này tại nội dung bài viết dưới đây. Hi vọng bài viết mang lại nhiều điều bổ ích đến bạn đọc.
Thị trường giao dịch phi tập trung là gì?
Thị trường chứng khoán phi tập trung (OTC) là thị trường chứng khoán xuất hiện sớm nhất trong lịch sử hình thành và phát triển của thị trường chứng khoán. Thị trường được mang tên OTC (Over The Counter) nghĩa là “Thị trường qua quầy”. Điều này xuất phát từ đặc thù của thị trường là các giao dịch mua bán trên thị trường được thực hiện trực tiếp tại các quầy của các ngân hàng hoặc các công ty chứng khoán mà không phải thông qua các trung gian môi giới để đưa vào đấu giá tập trung.
Thị trường OTC là thị trường giao dịch chứng khoán bên ngoài sàn giao dịch chứng khoán (SGDCK), không có một địa diểm tập trung cố định được quản lý trực tiếp bởi một tổ chức tự quản (Hiệp hội kinh doanh chứng khoán) hoặc SGDCK và phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước về chứng khoán và thị trường chứng khoán, thành viên tham gia thị trường là các nhà môi giới và kinh doanh chứng khoán và giao dịch được thực hiện theo phương thức thương lượng, thoả thuận.
Theo đó, có thể hiểu, thị trường OTC là thị trường không có trung tâm giao dịch tập trung, đó là một mạng lưới các nhà môi giới và tự doanh chứng khoán mua bán với nhau và với các nhà đầu tư, các hoạt động giao dịch của thị trường OTC được diễn ra tại các quầy (sàn giao dịch) của các ngân hàng và công ty chứng khoán.
Đặc điểm của thị trường giao dịch phi tập trung
– Chứng khoán giao dịch trên thị trường OTC bao gồm 2 loại:
Thứ nhất, chiếm phần lớn là các chứng khoán chưa đủ điều kiện niêm yết trên Sở giao dịch song đáp ứng các điều kiện về tính thanh khoản và yêu cầu tài chính tối thiểu của thị trường OTC, trong đó chủ yếu là các chứng khoán của các công ty vừa và nhỏ, công ty công nghệ cao và có tiềm năng phát triển.
Thứ hai là các loại chứng khoán đã niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán. Như vậy, chứng khoán niêm yết và giao dịch trên thị trường OTC rất đa dạng và có độ rủi ro cao hơn so với các chứng khoán niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán.
– Về hình thức tổ chức thị trường. Thị trường OTC được tổ chức theo hình thức phi tập trung, không có địa điểm giao dịch mang tính tập trung giữa bên mua và bán. Thị trường sẽ diễn ra tại các địa điểm giao dịch của các ngân hàng, công ty chứng khoán và các địa điểm thuận tiện cho người mua và người bán
Thị trường OTC ở mỗi nước có những đặc điểm riêng, phù hợp với điều kiện và đặc thù mỗi nước khác nhau. Vì vậy, có thể khái quát một số đặc điểm chung của thị trường OTC ở các nước.
– Thị trường có sự tham gia và vận hành của các nhà tạo lập thị trường, đó là các công ty giao dịch – môi giới. Các công ty này có thể hoạt động giao dịch dưới hai hình thức: Thứ nhất là mua bán chứng khoán cho chính mình, bằng nguồn vốn của công ty – đó là hoạt động giao dịch. Thứ hai là làm môi giới đại lý chứng khoán cho khách hàng để hưởng hoa hồng – đó là hoạt động môi giới. Khác với Sở giao dịch chứng khoán chỉ có một người tạo ra thị trường cho mỗi loại chứng khoán đó là các chuyên gia chứng khoán, thị trường OTC có sự tham gia và vận hành của các nhà tạo lập thị trường cho một loại chứng khoán bên cạnh các nhà môi giới, tự doanh. Nhiệm vụ quan trọng nhất và chủ yếu của các nhà tạo lập thị trường là tạo tính thanh khoản cho thị trường thông qua việc nắm giữ một lượng chứng khoán để sẵn sàng mua bán, giao dịch với khách hàng. Để tạo ra thị trường cho một loại chứng khoán, các công ty giao dịc, môi giới sẽ xướng mức giá cao nhất sẵn sàng mua (giá đặt mua) và giá thấp nhất sẵn sàng bán (giá chào bán), các mức giá này là giá yết của các nhà tạo thị trường và họ sẽ được hưởng các chênh lệch giá thông qua việc mua bán chứng khoán.
– Hệ thống các nhà tạo lập thị trường được coi là động lực cho thị trường OTC phát triển. Muốn tham gia trên thị trường giao dịch phi tập trung, các công ty môi giới phải đăng ký hoạt động với các cơ quan quản lý (Ủy ban chứng khoán, Hiệp hội các nhà kinh doanh chứng khoán hoặc Sở giao dịch) và có trách nhiệm tuân thủ các chuẩn mực về tài chính, kỹ thuật, chuyên môn và đạo đức hàng nghề. Là thị trường sử dụng hệ thống mạng máy tính điện tử diện rộng liên kết tất cả các đối tượng tham gia thị trường. Vì vậy, thị trường OTC còn được gọi là thị trường mạng hay thị trường báo giá điện tử.
– Cơ chế lập giá trên thị trường OTC chủ yếu được thực hiện thông qua phương thức thương lượng và thỏa thuận song phương giữa bên mua và bên bán, khác với cơ chế đấu giá tập trung trên Sở giao dịch chứng khoán. Hình thức khớp lệnh trên thị trường OTC ít phổ biến và chỉ được áp dụng đối với các lệnh nhỏ. Giá chứng khoán được hình thành qua thương lượng và thỏa thuận riêng biệt nên sẽ phụ thuộc vào từng nhà kinh doanh đối tác trong giao dịch và như vậy sẽ có nhiều mức giá khác nhau đối với một chứng khoán tại một thời điểm. Tuy nhiên, với sự tham gia của các nhà tạo thị trường và cơ chế báo giá tập trung qua mạng máy tính điện tử như ngày nay dẫn đến sự cạnh tranh giá mạnh mẽ giữa các kinh doanh chứng khoán và vì vậy, khoảng cách chênh lệch giữa các mức giá sẽ thu hẹp do diễn ra sự “đấu giá” giữa các nhà tạo lập thị trường với nhau, nhà đầu tư chỉ việc lựa chọn giá tốt nhất trong các báo giá của các nhà tạo lập thị trường.
Ưu, nhược điểm của thị trường giao dịch phi tập trung
Ưu điểm của sàn OTC
Thị trường chứng khoán OTC là một thị trường cấp cao hoạt động trên cơ sở tự động hoá rất linh hoạt giao dịch các chứng khoán chưa niêm yết hoặc chưa đủ chuẩn niêm yết của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tiện lợi cho việc giao dịch, truy cập và chia sẻ thông tin tiết kiệm thời gian chi phí giao dịch nhưng vẫn đảm bảo về quản lý giám sát thị trường.
So với các kênh giao dịch tập trung, thị trường OTC giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận nhiều hình thức đầu tư, từ đó đưa ra sự lựa chọn tài sản đầu tư phù hợp. Tiếp đó, thị trường OTC còn bổ sung đa dạng các tính năng tiện ích như: hợp đồng phái sinh, quyền chọn… hỗ trợ việc đa dạng hóa các danh mục đầu tư.
Thị trường OTC dần được tối ưu, tự động hóa, tăng mức độ bảo mật nhiều lớp, giúp đảm bảo an toàn thông tin. Ngoài ra, một số nhà môi giới thị trường OTC còn chuyên nghiệp hơn khi được ủy quyền, điều phối từ các tổ chức quản lý tài chính uy tín.
Sàn giao dịch chứng khoán OTC với quy trình thực hiện được đơn giản hóa, đem lại sự tiện ích cho các nhà đầu tư. Chỉ bằng vài cú nhấp chuột, việc mua bán sẽ nhanh chóng hoàn tất, nhà đầu tư có thể rút tiền về tài khoản ngân hàng. Đồng thời, sàn OTC có tính thanh khoản lớn, đáp ứng nhu cầu mua bán số lượng lớn của người chơi.
Nhược điểm của sàn OTC
Hàng hoá và đối tượng đầu tư trên thị trường kém phong phú, thị trường kém sôi động. Mức chi phí thông thường sẽ cao hơn so với thị trường chứng khoán tại những sàn chứng khoán tập trung.
Giá thị trường OTC sẽ không bị ảnh hưởng nhiều bởi thị trường thực tế mà sẽ dựa vào sức mua; sức bán nội bộ của những sàn OTC. Vì vậy, mức giá khi đó sẽ bị biến động liên tục bởi lượng người mua, người bán
Thông tin liên hệ Luật sư Quảng Ninh
Trên đây là những vấn đề liên quan đến “Thị trường giao dịch phi tập trung là gì theo quy định năm 2022?”. Luật sư Quảng Ninh tự hào sẽ là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề cho khách hàng liên quan đến tư vấn pháp lý, thủ tục giấy tờ liên quan đến Đăng ký bảo hộ thương hiệu, đăng ký bảo hộ logo độc quyền, đơn khởi kiện tranh chấp hợp đồng đặt cọc… Nếu quý khách hàng còn phân vân, hãy đặt câu hỏi cho Luật sư Quảng Ninh thông qua số hotline 0833102102 chúng tôi sẽ tiếp nhận thông tin và phản hồi nhanh chóng.
Mời bạn xem thêm bài viết:
- Hướng dẫn soạn thảo đơn mẫu ký sự tình tại Quảng Ninh năm 2022
- Dịch vụ tư vấn giải quyết tranh chấp nhận quyền sở hữu nhà tại Quảng Ninh
- Năm 2022 khi dán màu lên biển số xe bị phạt như thế nào?
Câu hỏi thường gặp
Cơ chế thanh toán trên thị trường OTC là linh hoạt và đa dạng. Do phần lớn các giao dịch mua bán trên thị trường OTC được thực hiện trên cơ sở thương lượng và thỏa thuận nên phương thức thanh toán trên thị trường OTC linh hoạt giữa người mua và bán, khác với phương thức thanh toán bù trừ đa phương thống nhất như trên thị trường tập trung. Thời hạn thanh toán không cố định như trên thị trường tập trung mà rất đa dạng T + 0, T + 1, T + 2, T + x, tùy theo cơ chế của từng thị trường.
Điều 5, Luật Chứng khoán quy định rõ Nguyên tắc hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán
1. Tôn trọng quyền sở hữu, quyền khác đối với tài sản trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán; quyền tự do giao dịch, đầu tư, kinh doanh và cung cấp dịch vụ về chứng khoán của tổ chức, cá nhân.
2. Công bằng, công khai, minh bạch.
3. Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.
4. Tự chịu trách nhiệm về rủi ro.
Đặc điểm quan trọng nhất của thị trường OTC để phân biệt với thị trường chứng khoán tập trung là cơ chế xác lập giá bằng hình thức thương lượng và thỏa thuận song phương giữa người mua và người bán là chủ yếu, còn hình thức xác lập giá bằng đấu lệnh chỉ được áp dụng hạn chế và phần lớn là các lệnh nhỏ.